Iğdır: Doğanın ve Kültürün Kesişen Yeri
Iğdır, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve coğrafi olarak Ermenistan, Azerbaycan ve İran ile sınırı bulunan bir ildir. Yüksek dağları, verimli toprakları ve farklı kültür yapısıyla dikkat çeker. 2023 yılı itibarıyla yaklaşık 203.836 nüfusa sahip olan Iğdır, 3.664 km²’lik yüzölçümüyle bölgenin önemli şehirlerinden biridir. Iğdır, tarihî ve doğal zenginlikleri, tarımsal üretimi ve etnik çeşitliliği ile benzersiz bir yapıya sahiptir.
Tarihî Derinlik
Iğdır, M.Ö. 4. yüzyıldan itibaren bağımsız olarak yaşamış, ancak 200. yüzyıldan sonra Selefkoslular'ın hakimiyetine girmiştir. Ardından Arsaklı Devleti, Sasani İmparatorluğu ve 646 yılında Araplar tarafından yönetilmiştir. 1064'te Selçuklular, 1239'da Moğollar, 1256-1355 arasında İlhanlılar, 1379'da Karakoyunlular ve 1406'da Akkoyunlular egemen olmuştur. Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan, Iğdır'ı kışlak merkezi yapmıştır. 1502'de Safavi Devleti'nin kurulmasıyla bölge, 1514'te Osmanlılar tarafından ele geçirilmiştir.
1583'te Osmanlılar, Revan'ı alarak bölgeyi yönetmiş, 1736'da İran'la yapılan anlaşma ile Revan ve Sürmeli Çukuru İran'a bırakılmıştır. Ruslar, 1827'de Revan Hanlığı'nı yıkarak burada Sürmeli Sancağı'nı kurmuş ve 1917'ye kadar yönetmiştir.
Iğdır adı, Oğuz Kağan’ın oğlu Iğdır Bey’den alınmıştır. Iğdır, 14 Kasım 1920’de Kazım Karabekir komutasındaki ordu tarafından Ermeni işgalinden kurtarılmıştır.
Gezilecek Yerler ve Tarihi Mekanlar
Tuzluca Tuz Mağaraları
İğdır'da kaya tuzu üretimi yoğun bir şekilde yapılır ve en bilinen kaynağı Tuzluca’daki tuz mağaralarıdır. Bu mağaralar, görsel olarak da etkileyici olup, günde 60 ton tuz çıkarılabilme kapasitesine sahiptir. Türkiye’nin 100 yıllık tuz ihtiyacını karşılayabilecek büyüklüktedir. Aynı zamanda önemli bir turistik cazibe merkezi olup, toplu taşıma ile ulaşılabilir.
Iğdır Kervansarayı
Anadolu Selçuklu döneminden kalma ve 13. yüzyıla ait olduğu düşünülen Iğdır Kervansarayı, geçmişte önemli bir ticaret merkeziydi. 2008 yılında koruma altına alınan bu tarihi yapı, ziyaretçilere Iğdır’ın tarihini keşfetme fırsatı sunmaktadır. Toplu taşıma ile ulaşılabilir.
Iğdır Kalesi (Korhan Kalesi)
2120 rakımlı bir tepeye inşa edilen bu kale, Iğdır’ın sembollerindendir. Kesme taşlarla yapılmış surları ile dikkat çeker ve şehri gözetlemek amacıyla inşa edilmiştir. Hem yerel halk hem de turistler için ilgi çekici bir yapıdır.
Karakale Harabesi ve Hanı
yüzyılda Selçuklular döneminde inşa edilen bu yapı, Urartu döneminden beri savunma amaçlı kullanılmıştır. Karakale Harabesi ve Hanı, iki büyük kule ve surları ile Iğdır’ın tarihi yapıları arasında öne çıkar. Tuzluca ilçesinde, toplu taşıma ile ulaşılabilir.
Aslanlı Kulesi
Tuzluca ilçesindeki Aslanlı Köyü’nde yer alan bu küçük boyutlu kule, çevreye hakim bir tepe üzerine inşa edilmiştir. Mimarisi ile dikkat çeker ve günümüze kadar ayakta kalmıştır. Yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeker.
Taş Bina
Tuzluca ilçesinde yer alan bu tarihi bina, 19. yüzyıla ait Baltık mimarisi örneğidir. Dükkan olarak kullanıldığı düşünülen Taş Bina, hiç onarım görmeden bugüne kadar ayakta kalmıştır. Toplu taşıma ile ulaşılabilir.
Iğdır Soykırım Anıtı ve Müzesi
Bu anıt ve müze, Doğu Anadolu’da kaybedilen 1 milyondan fazla şehidi anmak amacıyla yapılmıştır. Iğdır tarihi için önemli bir yer olup, dostluk ve iş birliğine ışık tutmayı hedefler.
Karakoyunlu Kalesi
Iğdır’da yer alan bu kale, yanında bulunan Bebek Mağarası ile birlikte doğal güzelliklere ev sahipliği yapar. Iğdır tarihini daha yakından keşfetmek için iyi bir yerdir.
Balık Gölü
Ağrı ile Tuzluca sınırında bulunan Balık Gölü, Türkiye’nin en yüksek göllerinden biridir. Balıkları ile ünlü olan bu gölde, dinlenmek ve piknik yapmak mümkündür. Ziyaretçilere huzurlu bir deneyim sunar.
Aras Nehri
Erzurum il sınırından başlayıp, Ermenistan’a kadar uzanan Aras Nehri, Iğdır’da görülmesi gereken doğal güzelliklerden biridir. Özellikle bahar ve yaz aylarında popülerdir.
Testere Vadisi
Tuzluca ilçesinde yer alan bu vadi, Aras Dağları'nın eteklerinde ve testere biçimindeki kayalıklarıyla dikkat çeker. Doğa tutkunları için ideal bir yerdir ve yıl boyunca ziyaret edilebilir.
Gökkuşağı Tepeleri
Çarıklı Köyü'nde bulunan bu volkanik kayaçlardan oluşan tepeler, renkli görünümü ile dikkat çeker. Fotoğraf safarileri için sıkça ziyaret edilen bu alan, Iğdır’ın doğal güzelliklerini keşfetmek isteyenler için harika bir noktadır.
Urartu Tepeleri (Kültepe)
Melekli bölgesinde yer alan bu tepeler, Urartu dönemine ait tarihi kalıntılarla doludur. Ayrıca, ekstrem sporlarla ilgilenenler için de cazip bir bölgedir.
Uğruca Şelalesi
Tuzluca ilçesindeki Uğruca Köyü’nde bulunan bu şelale, özellikle ilkbahar aylarında canlıdır. Yaz aylarında kuruma aşamasına gelse de, doğa severler için huzurlu bir gezi noktasudur.
Melekli Tufan Ali Açık Hava Müzesi
Iğdır tarihi için önemli olan bu açık hava müzesi, Aras Türklerinden kalma kalıntıları sergiler. Ayrıca, yakınlarında bulunan koç başları müzesine de kolayca ulaşılabilir.
Meteor Çukuru
1892 yılında meydana gelen meteor çukuru, Iğdır’ın turistik cazibe merkezlerinden biridir. Korhan Yaylası’nda bulunan bu çukur, 35 metre genişliği ve 60 metre derinliği ile etkileyicidir.
Aras Kuş Cenneti
Iğdır’da en geniş sulak alanlardan birine sahip olan bu cennet, birçok kuş türü için yaşam alanı sunar. Özellikle bahar ve yaz aylarında ziyaret edilir.
İrem Bağları
İrem Bağları, Iğdır’ın bereketli topraklarında yetişen üzümleri ile ünlüdür. Bahar ve yaz aylarında en yoğun ziyaretçi akınına uğrar. Bu bölgeye ulaşım, taksi veya özel araçlarla mümkündür.
Gastronomi
Bozbaş: Nohut, soğan, patates, kemikli et ve baharatlarla yapılan doyurucu bir yemek. Genellikle akşamları tercih edilir ve kış aylarının sevilen yemeğidir.
Taş Köfte: Kıyma, soğan, bulgur, yumurta, patates ve baharatlarla yapılan bu köfte, özellikle acılı olarak servis edilir.
Ayran Aşı: Yoğurtlu, soğuk bir çorba, İğdır’da bulgur, ebegümeci ve sarımsak gibi malzemelerle yapılır.
Ekşili Erişte: Bulgur, yoğurt, salça, tereyağı ve yeşilliklerle yapılan, özellikle et yemekleriyle tercih edilen bir tarif.
Kavurma: Etin baharatlarla uzun süre pişirilmesiyle yapılan bu yemek, akşamları sık tüketilir.
Kelecoş: Haşlanmış nohut, mercimek, buğday, et, yoğurt ve baharatlarla yapılan doyurucu bir yemek.
Kaygana: Yumurtalı, kahvaltılarda tercih edilen ve genellikle kavrulmuş sebzelerle yapılan bir çeşit omlet.
Etli Pilav: Koyun etiyle yapılan, ekşi baharatlarla tatlandırılan, özellikle bayramlarda tüketilen pilav.
Nabat: Şekerle yapılan, genellikle doğum yapan kadınlar için hazırlanan ve kan yapıcı özellikleriyle bilinen bir tatlı.
Omacaşı: Labada ve evelik gibi sebzelerle yapılan, sıcak servis edilen doyurucu bir yemek.
Tavuk Çorbası: Tavuk, patates, nohut, bulgur ve baharatlarla yapılan doyurucu bir çorba.
Yağ Çorbası: Patates, salça ve katı yağla yapılan, hem yaz hem de kış aylarında tercih edilen bir çorba.
Tandır Şiş: Nohut ve kuşbaşı etle yapılan, uzun pişirme süresiyle lezzet kazanan bir yemek.
Lepeli: Patlıcan ve kuşbaşı etle yapılan bir çeşit dolma. Genellikle kış aylarında tercih edilir.
Fetir: Süt, yumurta ve tereyağıyla yapılan, pratik ve lezzetli bir tatlı.
Hasıda: Su ve nişasta ile yapılan, cevizle servis edilen bir tür helva tatlısı.
Omaç Helvası: Nişasta ve tereyağıyla yapılan, misafirlere ikram edilen bir tatlı.
Kavut: Kavut unu, şeker ve tereyağıyla yapılan, kahvaltılarda tercih edilen doyurucu bir lezzet.
Ekonomi ve Geçim Kaynakları
Iğdır’ın ekonomisi, tarım ve hayvancılıkla şekillenir. Sanayi ve turizm sektörü ise pek gelişmemiştir.
Tarım: Iğdır Ovası, Aras Nehri’nin suladığı verimli topraklarıyla önemli bir tarım alanıdır. Burada şeker pancarı, buğday, arpa, patates ve pamuk gibi ürünler yetiştirilir. Ayrıca şeftali de yetiştirilen meyveler arasındadır.
Hayvancılık: Iğdır’daki geniş yaylalar, hayvancılığın önemli bir gelir kaynağı olmasını sağlar. En çok koyun yetiştirilir ve hayvancılıkla ilgili ürünler üretilir, örneğin kaşar peyniri ve tereyağı.
Sanayi: Iğdır’da sanayi, tarımsal ürünlerden elde edilen hammaddelerle yapılır. Un, bisküvi, çikolata, tuz ve yem fabrikaları bulunmaktadır. Sanayi tesisleri genelde küçük ölçekli olup, mevsimlik işçilerle çalışır. İldeki en yoğun sektörler inşaat malzemeleri ve gıda sanayisidir.
Iğdır, tarihi ve kültürel zenginlikleri, doğal güzellikleri ve tarımsal üretimi ile dikkat çeken bir şehir olma özelliğine sahiptir. Hem geçmişin izlerini taşıyan hem de modern tarım ve sanayisiyle geleceğe umut vaat eden Iğdır, farklı kültürlerin birleştiği bir coğrafyada eşsiz bir deneyim sunmaktadır.
Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi, Türkiye ve dünya çapında her türlü turistik turu sağlayarak, sizleri unutulmaz bir seyahat deneyimi yaşamaya davet etmektedir. Iğdır’ın tarihi ve doğal güzelliklerini keşfetmek, bu şehri en iyi şekilde deneyimlemek için Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi ile seyahatinizi planlayın. Mihrimah, tüm Türkiye’de anlaşmalı olduğu otellerde size konaklama hizmeti sunarak, konforlu bir tatil geçirmenizi ve keyif almanızı sağlar. Iğdır’ın eşsiz güzelliklerini keşfetmeye hazır olun, Mihrimah ile seyahatiniz bir ömre değer olacak!