Hatay: Medeniyetlerin Buluşma Noktası
Türkiye’nin güneyinde, Akdeniz kıyısında yer alan Hatay, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, kültürel ve tarihî zenginlikleriyle öne çıkan bir şehirdir. 2023 yılı itibarıyla yaklaşık 1.544.640 milyon nüfusa sahip olan Hatay, 5.600 km²’lik yüzölçümüyle geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Türkiye’nin gastronomi başkentlerinden biri olan Hatay, aynı zamanda farklı din ve kültürlerin bir arada yaşadığı hoşgörü ortamıyla da bilinir.
Tarihî Derinlik
Hatay, Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biridir ve tarihi M.Ö. 100.000'lere kadar uzanmaktadır. Amik Ovası’ndaki arkeolojik buluntular, bölgenin Neolitik dönemden itibaren sürekli yerleşime sahne olduğunu göstermektedir. M.Ö. 3. binyıldan itibaren Akadlar, Yamhad Krallığı, Hititler ve Mısırlılar gibi medeniyetlerin kontrolüne giren Hatay, Hitit İmparatorluğu’nun dağılmasıyla Geç Hitit Krallıkları ve Hattena Krallığı gibi yerel devletlerin egemenliği altına girmiştir.
M.Ö. 7. yüzyılda Sakalar tarafından kısa süreliğine ele geçirilen bölge, ardından Pers İmparatorluğu’na katılmıştır. M.Ö. 333 yılında Büyük İskender’in İssos Savaşı’nı kazanmasıyla Helenistik döneme giren Hatay, Seleukos Krallığı döneminde Antakya’nın kurulmasıyla önemli bir şehir haline gelmiştir. Roma İmparatorluğu döneminde ticaret yollarının merkezi olan Antakya, Hristiyanlığın ilk yayıldığı şehirlerden biri olmuş ve Bizans döneminde de önemini korumuştur.
638 yılında İslam orduları tarafından fethedilen Antakya, Emeviler, Abbasiler ve Selçuklular gibi farklı İslam devletlerinin egemenliğinde kalmıştır. 11. yüzyılda Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından Selçuklu topraklarına katılan şehir, Haçlı Seferleri sırasında kısa bir süre Haçlıların kontrolüne geçmiş, 1268 yılında ise Memlükler tarafından fethedilmiştir.
1516 yılında Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi sırasında Osmanlı topraklarına katılan Hatay, uzun yıllar Halep Eyaleti’ne bağlı olarak yönetilmiştir. I. Dünya Savaşı sonrasında Fransız işgaline uğrayan Hatay, 29 Haziran 1939’da Türkiye’ye katılmıştır.
Gezilecek Yerler ve Tarihi Mekanlar
Hatay Arkeoloji Müzesi
Türkiye'nin en zengin müzelerinden biri olan Hatay Arkeoloji Müzesi, bölgenin köklü tarihine ışık tutar. Özellikle dünyaca ünlü Yunan ve Roma dönemi mozaikleriyle dikkat çeken müze, ziyaretçilerini tarihî bir yolculuğa çıkarır. İlkel dönemlerden Roma dönemine kadar birçok eseri barındıran müze, mozaik ve heykel sanatında önemli eserleri sergileyerek sanat tarihine büyük katkı sağlar.
Saint Pierre Kilisesi
Hatay, tarih boyunca pek çok dine ev sahipliği yapmıştır. Antakya’nın 2 km uzağındaki Habibi Neccar Tepesi eteklerinde bulunan Saint Pierre Kilisesi, Hristiyanlık tarihinde önemli bir yere sahiptir. Aziz Petrus’un vaaz verdiği bu mağara, daha sonra kiliseye dönüştürülmüştür. Roma döneminde eklemeler yapılan kilise, 5. yüzyıldan kalma mozaiklere, Aziz Petrus heykeline ve gizli tünellere ev sahipliği yapar. Rehberli turlarla keşfedilebilecek bu yapı, Hatay’ın en önemli anıt müzelerinden biridir.
Vakıflı Köyü
Musa Dağı’nın eteklerinde, Akdeniz manzarasıyla çevrili Vakıflı Köyü, Türkiye’nin tek Ermeni köyü olma özelliği taşır. 160 kişilik nüfusuyla sakin bir atmosfere sahip olan köy, taş evleri, tarihi kiliseleri ve asırlık çınar ağaçlarıyla doğa ve tarih severlerin ilgisini çeker. Restorasyon çalışmalarıyla turistik bir cazibe merkezi haline gelen köyde, Hatay mutfağının lezzetlerini sunan restoranlar da bulunmaktadır.
Antakya Kalesi
Antakya Kalesi, 12 km uzunluğundaki surlarıyla İstanbul’dan sonra Türkiye’nin en uzun surlarına sahiptir. M.Ö. 300’lü yıllarda inşa edildiği düşünülen kale, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kullanılmıştır. Asi Nehri’ne kadar uzanan surlarda 360 kule ve 5 anıtsal kapı yer alır. Habibi Neccar Tepesi yamaçlarındaki kale, tarihi dokusuyla Hatay’ın en önemli turistik noktalarındandır.
Arsuz
Akdeniz kıyısında yer alan Arsuz, tarihi ve doğal güzellikleriyle Hatay’ın en popüler ilçelerindendir. Meryem Ana Havuzu, Kutsal Havariler Kilisesi, Mar Yuhanna Kilisesi ve Arsuz Deniz Feneri gibi tarihî yapılarıyla dikkat çeken ilçe, aynı zamanda güzel plajları ve deniz manzarasıyla ziyaretçilerine keyifli bir deneyim sunar.
Titus Tüneli ve Beşikli Mağara
Roma döneminde inşa edildiği düşünülen Titus Tüneli ve Beşikli Mağara, Seleucia Pieria Antik Kenti’nin sınırlarında yer alır. Kaya mezarları, sunaklar ve tapınaklarla zenginleşen bu bölge, ziyaretçilerini etkileyici bir tarihî atmosferle buluşturur.
Payas Kalesi
Payas ilçesindeki bu kale, Mimar Sinan tarafından inşa edilen Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi’ne yakındır. Sekiz kulesi ve sağlam surlarıyla dikkat çeken kale, Haçlı Seferleri döneminde inşa edilmiş olup tapınak şövalyelerine de ev sahipliği yapmıştır. Ticaret yollarını koruma amacı taşıyan bu yapının panoramik manzarası büyüleyicidir.
Asi Nehri
380 km boyunca uzanan Asi Nehri, Antakya’nın tarımı için hayati öneme sahiptir. Nehir üzerindeki taş köprüler ve çevresindeki mesire alanları, ziyaretçilere huzurlu bir gezi imkânı sunar. Özellikle akşamları yapılan ışıklandırmalar, nehir kenarını görsel bir şölene dönüştürür.
Musa Ağacı
Hıdırbey Köyü’nde bulunan 3000 yıllık Musa Ağacı, efsaneleriyle ünlüdür. Hazreti Musa’nın asasıyla oluştuğuna inanılan bu anıtsal ağaç, 7,5 metre çapı ve 7 metre yüksekliğiyle etkileyici bir görünüm sunar. Çevresindeki dinlenme alanları ve çay bahçeleriyle huzurlu bir gezi noktasıdır.
Amanos Dağları
Amanos Dağları, 175 km uzunluğuyla Hatay’ın doğal güzelliklerinden biridir. Kaya tırmanışı, dağcılık, bisiklet ve trekking gibi açık hava aktiviteleri için uygundur. Dağlar, şelaleler, dereler ve tarihi kalıntılarla doludur. Ayrıca, Avrupa’da korunması gereken 100 ormandan birine ev sahipliği yapar ve birçok kuş türü ile hayvana barınak sağlar.
Habibi Neccar Camii
Antakya’da bulunan Habibi Neccar Camii, Hatay’ın en eski camilerindendir. 636 yılında, Roma dönemine ait bir tapınak üzerine inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde eklemeler yapılmış ve günümüzdeki halini almıştır. Camii çevresindeki taş yapılar ve 19. yüzyıldan kalma şadırvan, ziyaretçileri etkiler.
Hatay Kurtuluş Caddesi
Antakya’nın merkezinde yer alan Kurtuluş Caddesi, Roma dönemine kadar uzanır. Cadde boyunca Hatay’ın geleneksel taş evleri, Osmanlı dönemi mimarisi ve restoranlar bulunur. Ziyaretçilere şehrin atmosferini yaşama fırsatı sunar.
Harbiye Şelaleleri
Antakya’ya 6 km uzaklıkta bulunan Harbiye Şelaleleri, doğa harikası bir yerdir. Yazın serin sularda yüzebilir, doğa yürüyüşleri yapabilirsiniz. Çevresindeki kır bahçeleri de ziyaretçilerin ilgisini çeker.
Samandağ Sahili
Hatay’ın en uzun sahillerinden biri olan Samandağ Sahili, 16 km boyunca uzanır. Yaz aylarında deniz ve güneşin keyfini çıkarabileceğiniz bu sahil, rüzgar sörfü gibi su sporları için de uygundur.
Kel Dağı (Kılıç Dağı)
Kel Dağı, Antakya’nın güneybatısında, serin havası ve etkileyici doğal güzellikleriyle dikkat çeker. Ekstrem sporlar ve doğa yürüyüşleri için ideal bir yerdir. Hatay’a 35 km mesafededir.
Aziz Simeon Manastırı
Samandağ ve Defne ilçeleri arasında yer alan Aziz Simeon Manastırı, 500’lü yıllarda inşa edilmiştir. Bu tarihi manastır, Hristiyanlık açısından önemli bir ibadet yeridir.
Kharon Cehennem Kayıkçısı
Hatay’a 35 km uzaklıkta bulunan Kharon Cehennem Kayıkçısı, Yunan mitolojisinde ölüleri taşıyan kayıkçıyı betimleyen bir taş kabartmadır. Bu tarihi eser, arkeoloji meraklıları için ilgi çekicidir.
Bakras Kalesi
Bakras Kalesi, Hatay’a 15 km uzaklıkta, tarihî öneme sahip bir yapıdır. Ammuri Kralı Dakianus tarafından inşa edilen kale, Selahaddin Eyyubi döneminde ele geçirilmiş ve uzun süre Osmanlılar tarafından kullanılmıştır. Yüksek tepede yer alan kale, güzel bir manzara sunar.
Gastronomi
Humus: Hatay’a özgü, nohut, tahin, limon suyu ve zeytinyağıyla yapılan humus, özellikle rakı sofralarının vazgeçilmezidir. Hem yaz hem kış aylarında tercih edilir ve uzun süre tok tutar.
Biberli Ekmek: Hatay mutfağının önemli hamur işlerinden biri olan biberli ekmek, yaz aylarında pikniklerde sıklıkla tüketilir. Sosunda biber, baharat ve soğan bulunan bu lezzet, sıcak ve soğuk olarak yenebilir.
Hatay Kâğıt Kebabı: Hatay’a özgü bu kebap, ince doğranmış et ve baharatlarla hazırlanır, lezzeti özgündür. Neredeyse her restoranda bulunur.
Tepsi Kebabı: Kıyma, soğan, patates ve domatesle yapılan bu kebap, kendine has yağı ile pişirilir ve soğuk havalarda tercih edilir.
Kaytaz Böreği: İçinde bol kıyma bulunan küçük hamur parçalarıyla yapılan kaytaz böreği, özellikle akşamları çayın yanında yenir.
Aşşur: Buğday ve dana etiyle yapılan aşşur, doyurucu ve tok tutucu bir yemektir, genellikle akşam yemeği olarak tercih edilir.
Ispanaklı Borani: Pirinç, nohut ve ekşi sosla yapılan bu yemek, yoğurt ve cevizle süslenir ve akşam sofralarına yakışır.
Oruk: Hatay usulü içli köfte olan oruk, dövülmüş et, ceviz ve baharatlarla yapılır. Akşam yemeklerinde tercih edilir.
Öcce: Hatay usulü mücver olan öcce, taze yeşillikler, yumurta ve baharatlarla yapılır. Hem kahvaltı hem akşam yemeği için uygundur.
Lepeç: Bulgur, patates, soğan ve et suyu ile yapılan bu doyurucu yemek, kış aylarında tercih edilir.
Şıhıl Mahşi: Zeytinyağında kızartılmış kabakların içi, kıymalı harçla doldurulup fırınlanır. Kendine özgü lezzetiyle mutlaka denenmesi gerekir.
Keşşir Pilavı: Mor havuçla yapılan bu pilav, et ve tavuk yemeklerinin yanına iyi gider.
Tepsi Oruğu: İçli köfte hamurunun tepsiye bastırılarak pişirilmiş versiyonudur. Genellikle akşam yemeği olarak tercih edilir.
Belen Tava: Kuzu etli ve baharatlı bu yemek, Hatay’ın en doyurucu lezzetlerinden biridir ve soğuk kış günlerinde popülerdir.
Kerebiç: Ramazan tatlısı olan kerebiç, ceviz ya da Antep fıstığıyla hazırlanır. Özellikle Ramazan ayında yaygın olarak tüketilir.
Künefe: Hatay’ın en ünlü tatlısı olan künefe, tuzsuz peynir, kadayıf, fıstık ve şerbetle yapılır. Hatay’daki künefe, başka yerlerdekinin çok daha lezzetlidir.
Kömbe: Hatay’a özgü baharatlı bir tatlı olan kömbe, uzun süre taze kalır ve özellikle bayram sofralarında tüketilir.
Kireçte Kabak Tatlısı: Bal kabağından yapılan bu tatlı, sönmemiş kireçte pişirilerek kendine özgü bir aroma kazanır ve ceviz ile tahinle servis edilir.
Ekonomi ve Geçim Kaynakları
Hatay’ın ekonomisi tarım, sanayi ve ticarete dayanır.
Tarım: Hatay, verimli topraklara ve sulama imkânlarına sahip olup, çeşitli ürünler yetiştirilmektedir. Buğday, arpa, pirinç, mercimek, pamuk, yerfıstığı, domates, patlıcan, biber, fasulye, soğan, kavun ve karpuz gibi tarım ürünleri bolca yetişir. Ayrıca, 3 milyon turunçgil ağacından portakal, mandalina, limon gibi ürünler alınır. Dörtyol portakalı ünlüdür. Meyve olarak erik, kayısı, yenidünya, badem, incir ve üzüm de bolca yetişir.
Hayvancılık: Tarla hâline getirilen çayır ve mer'alar nedeniyle hayvancılık gerilemiş olsa da son yıllarda yeniden gelişmektedir. Koyun, kıl keçisi, sığır beslenir ve arıcılık yapılır. Ancak balıkçılık gelişmemiştir; yakalanan balıklar il içinde tüketilir ve bir kısmı Suriye'ye satılır.
Madenler: Hatay’da krom, bakır, kurşun, demir, manyezit, mermer, manganez ve dolomit yatakları vardır, ancak yalnızca dolomit çıkarılmaktadır. Dolomit, demirin eritilmesinde ve cam sanayiinde kullanılır. Payas’ta dolomit işleme tesisi bulunmaktadır. İskenderun Körfezi'nde petrol aramaları yapılmaktadır.
Sanayi: Hatay’da sanayi sektörü hızla gelişmektedir. 200’e yakın iş yerinde 10'dan fazla işçi çalışırken, 10 kişiden az işçi çalıştıran iş yeri sayısı 2000 civarındadır. 1960 öncesi sanayi tarıma dayalıydı; çırçır, sabun, yağ, un, gübre, dokuma, deri, mobilya ve tarım makineleri üreten fabrikalar bulunuyordu. 1960'tan sonra motorlu araç, yağ, mazot ve otomobil yedek parçası üreten fabrikalar kurulmuştur. Son yıllarda elektrikli aletler, akü, treyler ve tanker üretimi yapan tesisler de açılmıştır.
Hatay, medeniyetlerin buluşma noktası olmasının yanı sıra, doğası, tarihi ve mutfağıyla da benzersiz bir şehirdir. Zengin kültürel mirası ve hoşgörü atmosferiyle Hatay, keşfedilmeyi bekleyen bir hazinedir.
Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi, Türkiye ve dünya çapında her türlü turistik turu sağlayarak, sizleri unutulmaz bir seyahat deneyimi yaşamaya davet etmektedir. Hatay’ın tarihi ve doğal güzelliklerini keşfetmek, bu şehri en iyi şekilde deneyimlemek için Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi ile seyahatinizi planlayın. Mihrimah, tüm Türkiye’de anlaşmalı olduğu otellerde size konaklama hizmeti sunarak, konforlu bir tatil geçirmenizi ve keyif almanızı sağlar. Hatay’ın eşsiz güzelliklerini keşfetmeye hazır olun, Mihrimah ile seyahatiniz bir ömre değer olacak!