Çorum: Hitit Uygarlığının Başkenti
Çorum, Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nin iç kesimlerinde yer alan, tarihî ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeken bir ildir. 2023 yılı verilerine göre yaklaşık 530.000 nüfusa sahip olan Çorum, 12.820 km² yüzölçümüne sahiptir. İç Anadolu ile Karadeniz’in kesişim noktasında bulunan şehir, hem tarımsal üretim hem de tarihî turizm açısından önemli bir merkezdir. Hitit İmparatorluğu’nun başkenti olarak bilinen Çorum, “Hititlerin Anayurdu” unvanıyla anılmaktadır.
Tarihî Derinlik
Çorum, Anadolu’nun ilk merkezi devletini kuran Hititlerin yurdudur ve onların başkenti Hattuşa (Boğazköy) burada bulunur. MÖ 1650–1200 yılları arasında hüküm süren Hititler’in diğer önemli şehirleri Alacahöyük ve Şapinuva (Ortaköy) de Çorum sınırları içerisindedir. Çorum, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alınmış Türkiye'deki 10 yerden biridir.
İlk yerleşimin geçmişi MÖ 6000’li yıllara kadar dayanır. Çorum toprakları, tarih boyunca Hattiler, Asurlular, Hititler, Frigler, Medler, Persler, Galatlar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır.
Beş bin yıl boyunca birçok uygarlığın merkezi olan Çorum, Anadolu’nun 1071’de Malazgirt Savaşı ile Selçuklu hâkimiyetine girmesinin ardından, 1075 yılında Danişment Ahmet Gazi tarafından Türk hâkimiyetine alınmıştır. O tarihten itibaren Türk egemenliğinde kalan Çorum, camileri, kaleleri, saat kuleleri, köprüleri ve sivil mimari örnekleri ile Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinin izlerini günümüze taşımaktadır.
Gezilecek Yerler ve Tarihi Mekanlar
Çorum Kalesi
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’ne göre Çorum Kalesi’nin Sultan Kılıç Arslan tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. Ancak 1800’lerde Ainsworth, kalenin Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait olduğunu öne sürmüştür. Yapımında Roma-Bizans dönemine ait devşirme taşlar, moloz ve kesme taşlar kullanılmıştır. Kale içinde bir cami ve 42 konut günümüze kadar ulaşmıştır. Girişteki iki odadan biri muhafızlara, diğeri zindan olarak kullanılmıştır.
Saat Kulesi
Çorum’un simgelerinden Saat Kulesi, 1894 yılında Ali Suavi olayını bastıran Yedisekiz Hasan Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Minare tarzındaki kule, sarı kesme kum taşından yapılmış ve 27,5 metre yüksekliğe sahiptir. Dört tarafında saat kadranları bulunan kuleye 81 basamakla çıkılır. Osmanlı mimarisini yansıtan kule, kentin merkezi yollarını birleştiren bir yapıdır.
Alacahöyük Müzesi
1940’ta açılan Alacahöyük Müzesi, Kalkolitik, Eski Tunç Çağı, Hitit ve Frig dönemine ait eserleri sergilemektedir. 1935 yılında yapılan kazılarda Helenistik, Roma, Bizans ve Selçuklu-Osmanlı dönemlerine ait kalıntılar da müzeye kazandırılmıştır. Müze, bölgenin zengin tarihini anlamak için önemli bir duraktır.
Osmancık Kalesi
Bizans İmparatorluğu döneminde inşa edilen Osmancık Kalesi, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de kullanılmıştır. Savunma amacıyla stratejik bir noktada yer alan kale, taş ve moloz malzemelerle inşa edilmiştir. Tarih ve arkeoloji meraklıları için ideal bir durak olan kale, günümüzde koruma altındadır.
Sıklık Tabiat Parkı
1992 yılında piknik alanı olarak açılan ve 2009’da koruma altına alınan park, Türkiye’nin en büyük parklarından biridir. 165 türden 500 fidanın bulunduğu botanik bahçesi dikkat çekicidir. Parkta tanıtım merkezi, seyir kulesi, kır lokantası ve fauna tanıtım alanı gibi bölümler yer alır. Doğal yaşam alanında karaca, geyik ve yaban koyunu gibi türler görülebilir.
İskilip Kalesi
Osmanlı döneminde inşa edilen İskilip Kalesi’nin çevresindeki kaya mezarları Bizans dönemine aittir. Kızılırmak kenarında yer alan kale, etkileyici bir manzaraya sahiptir ve bölgenin tarihine ışık tutmaktadır.
İncesu Kanyonu
Halk arasında Uzungeçit olarak bilinen İncesu Kanyonu, Helenistik döneme ait duvar kabartmaları ve su sarnıçlarıyla dikkat çeker. 12 kilometre uzunluğundaki kanyon, doğa sporları ve tarih meraklılarının ilgisini çeker. Kybele Kabartması, kanyonun en dikkat çeken detaylarındandır.
Kargı Yaylası
Çorum merkezine 140 km uzaklıktaki Kargı Yaylası, yapısı bozulmamış yayla evleri ve zengin bitki örtüsüyle dikkat çeker. Temiz havasıyla hafta sonu kaçamakları için idealdir. Eşsiz doğasıyla bölgenin görülmesi gereken yerlerindendir.
Koyunbaba Köprüsü
Kızılırmak üzerinde yer alan bu köprü, Osmancık’ın simgelerindendir. Tarihi mimarisi ve huzurlu atmosferiyle ziyaretçileri kendine hayran bırakır. Köprü, bölgenin önemli yapılarındandır.
Kubbeli Cami
1697-1784 yılları arasında mescit olarak kullanılan Kubbeli Cami, 1921-1922 yıllarında restore edilmiştir. Çorum’un sarı kesme taş mimarisine uygun olarak inşa edilen cami, bitkisel motifli kubbe süslemeleri ve tarihî yazıtlarıyla dikkat çeker.
Çatak Tabiat Parkı
1984 yılından beri korunan Çatak Tabiat Parkı, karaçam ve sarıçam ormanlarıyla çevrilidir. Doğal atmosferiyle yürüyüş yapmak veya piknik için uygundur. Park, tilki, tavşan ve farklı kuş türlerine ev sahipliği yapmaktadır.
Karaca Yaylası
Çam ağaçlarıyla çevrili Karaca Yaylası, kamp ve trekking tutkunlarının gözde mekânlarındandır. 15 kilometrelik orman parkuru, doğa severler için ideal bir ortam sunar. Yaz aylarında bölge halkı tarafından sıkça ziyaret edilmektedir.
Hattuşa Antik Kenti
Hitit İmparatorluğu’nun başkenti olan Hattuşa, geniş bir alana yayılan etkileyici bir antik kenttir. 1984 yılında yapılan kazılarda, dünyadaki ilk yazılı antlaşma olan Kadeş Antlaşması tabletleri burada bulunmuştur. Antik kentin "Yukarı Şehir" bölümünde tapınaklar, kutsal yapılar ve Aslanlı Kapı ile Kral Kapı yer alır. 1986’da UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren Hattuşa, her yıl yerli ve yabancı birçok turistin ilgisini çekmektedir.
Abdullah Yaylası
Çorum’un en yüksek dağı Köse Dağı’nda bulunan Abdullah Yaylası, yemyeşil doğası ve 12 kilometrelik trekking parkurlarıyla doğaseverleri cezbetmektedir. Yaylada ayrıca bir restoran, piknik alanı ve 22 yataklı bir tesis bulunmaktadır.
Pir Baba Parkı
Çorum merkezde yer alan Pir Baba Parkı, kafe ve çocuk oyun alanlarıyla yerel halkın dinlenme noktalarından biridir. Ziyaretiniz sırasında huzurlu bir mola için idealdir.
Obruk Barajı
Doğal güzellikleri ve biyolojik çeşitliliğiyle öne çıkan Obruk Barajı, piknik ve manzara fotoğrafçılığı için popüler bir destinasyondur. Her yıl milyonlarca kuşun ziyaret ettiği baraj, doğa tutkunları için vazgeçilmezdir.
Yazılıkaya Tapınağı
Hattuşa dönemine ait açık hava tapınağı Yazılıkaya, kayalara işlenmiş 90’dan fazla tanrı, tanrıça ve mitolojik figürle dikkat çeker. Eski Hitit dini törenlerinde tanrıların toplandığı kutsal bir mekândır.
Şapinuva Ören Yeri
Alaca Ovası ve Göynücek arasında yer alan Şapinuva, Hititlerin askeri ve dini merkeziydi. Kazılarda bulunan 4.000 çivi yazılı tablet, dönemin sosyal ve ekonomik hayatına ışık tutmaktadır.
İskilip Kaya Mezarları
Roma dönemine ait İskilip Kaya Mezarları, sütunlu girişleri ve aslan figürleriyle dikkat çekmektedir. Çorum’un tarihine yolculuk yapmak için görülmesi gereken bir yerdir.
Murad-ı Rabi Cami (Ulucami)
Selçuklu döneminde inşa edilen ve Mimar Sinan tarafından restore edilen cami, Osmanlı mimarisinin zarif detaylarını taşır. Depremler sonrası birkaç kez onarılan yapı, günümüzde aslına uygun şekilde korunmaktadır.
Boğazköy Müzesi
Hattuşa kazılarından çıkan eserlerin sergilendiği müze, Hitit, Roma, Frig ve Bizans dönemine ait zengin bir koleksiyona sahiptir. Eski dönemlere ait fotoğraflar ve eserler görülmeye değerdir.
Velipaşa Hanı
Osmanlı dönemi mimarisini yansıtan han, 2018 yılında restore edilerek turizme açılmıştır. Geleneksel lezzetlerin sunulduğu işletmelerle doludur.
Çorum Park
Şehir merkezindeki bu park, doğayla iç içe olmak isteyenler için ideal bir kaçış noktasıdır. Yaz aylarında düzenlenen konser ve festivallerle de keyifli bir atmosfer sunar.
Çorum Atlıspor Kulübü
Binicilik ve okçuluk eğitimi veren kulüp, doğa içinde vakit geçirmek için güzel bir alternatiftir. Ziyaretçilere ücretsiz hizmet sunmaktadır.
Koyunbaba Türbesi
Osmanlı dönemine ait mimari özellikler taşıyan türbe, sessizlik ve huzur arayanların uğrak noktasıdır.
Atatürk Evi Müzesi
1930 yılında Atatürk’e hediye edilen bu ev, Türkiye’nin ilk milli müzesi olarak bilinir. Atatürk’ün ziyaretine dair özel eşyalar ve belgeler sergilenmektedir.
Gölpınar Hitit Barajı
Belediye tarafından düzenlenen baraj alanı, sergi ve hediyelik eşya satış noktaları ile hem doğal hem de kültürel bir deneyim sunmaktadır.
Ali Paşa Hamamı
1573 yılında inşa edilen Ali Paşa Hamamı, Çorum’un en büyük hamamıdır. Restore edilen yapısı, Çorum Saat Kulesi’nin hemen yanında yer alır.
Saklısu Kanyonu
Yeşil vadiler arasında saklanan kanyon, doğa yürüyüşleri ve piknik için mükemmel bir yerdir. Sessizliği ve huzuruyla öne çıkar.
Hıdırlık Cami
1889 yılında yaptırılan cami, Hıdırlık Tepesi’nde yer alır. Çevresindeki türbeler ve mezarlarla manevi bir atmosfer sunar.
Mecitözü Hükümet Binası
Ahşap tavanlı bu tarihi bina, 19. yüzyıldan günümüze kadar orijinalliğini koruyarak gelen önemli bir yapıdır.
Hacı Hüseyin Cami
16. yüzyıla ait Osmanlı mimarisi özellikleriyle dikkat çeken cami, yanındaki türbesiyle birlikte tarihi ve kültürel bir deneyim sunmaktadır.
Kerebi Gazi Türbesi
İslamiyet’i yayma mücadelesi veren Kerebi Gazi’ye ait olan türbe, Osmanlı dönemine özgü detaylarla süslenmiştir.
Osmancık Kent Park
Osmancık ilçe merkezinde yer alan park, göleti ve doğayla iç içe alanlarıyla huzur verici bir atmosfere sahiptir. Çocuklar ve spor severler için çeşitli aktiviteler sunar.
Gastronomi
Leblebi: Nohuttan üretilen leblebi, içerdiği vitaminler, mineraller ve faydalı maddeler sayesinde oldukça popüler bir kuruyemiştir. Çorum, leblebisiyle ünlü bir şehir olup ahududulu, soya soslu, kakaolu, çikolatalı, kahveli, haşhaşlı, baharatlı (sarımsaklı), ballı susamlı ve acılı gibi pek çok çeşidi sunar.
Çorum Beşlisi: Özellikle düğünlerde hazırlanan geleneksel bir menüdür. Düğün çorbası, yahni, pilav, su böreği ve baklavadan oluşur.
İskilip Dolması : 500 yıllık bir Osmanlı geleneği olan İskilip Dolması, başlangıçta seferlere çıkan askerleri güçlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu özel yemek, genellikle şehriye çorbası, sirke salatası (sirkeli cacık) ve helva ile servis edilir.
Sırık Kebabı: Kuzu etinin iç organları temizlendikten sonra sırığa geçirilip odun ateşinde pişirilmesiyle yapılır. Lezzeti ve sunumu ile dikkat çeker.
İskilip Ramazan Keşkeği : Coğrafi işaretli bir ürün olan İskilip Ramazan Keşkeği, geleneksel olarak büyük kazanlarda pişirilir ve turşu ile salata eşliğinde servis edilir.
Efelik Sarması: Efelik bitkisi yapraklarına soğan, pirinç ve baharat karışımının sarılmasıyla hazırlanan bu yemek, hafif ve lezzetli bir yöresel tattır.
Kesme Aşı: Hafif diri şekilde haşlanan mercimeğin içerisine erişte eklenerek yapılan geleneksel bir çorbadır.
Sütlü Aşı: Tatlı bir lezzet sunan Sütlü Aşı; süt, pirinç, su ve şekerin pişirilmesiyle hazırlanır. Aynı isimde bir de çorbası vardır; bu çorba tuzlu olup tatlı olanından farklıdır.
Pekmezli simit: Pekmezli su dolu bir kazanda haşlanıp susama bulanır ve ardından fırında pişirilir.
Hingal / Metez: Kafkasya kökenli bir yemek olan Hingal ve Metez, mantıya benzer. İçine kıyma konulan versiyonu Hingal, patates konulan versiyonu ise Metez olarak adlandırılır.
Sini Mantısı: Tepsi içinde fırınlanır. Fırınlama işleminin ardından üzerine et suyu ve tereyağlı sos eklenerek servis edilir.
Yanıç : Çorum’da gözleme, "yanıç" adıyla bilinir ve genellikle kahvaltılarda tüketilir.
Katmer: Hamurun katlanarak pişirilmesiyle hazırlanır. Çökelekli, ıspanaklı, domatesli, soğanlı, patatesli, pırasalı ve yörede yetişen otlarla yapılan çeşitleri bulunur.
Çorum mutfağı, zengin yemek çeşitliliği ve lezzetleriyle yöresel tatları deneyimlemek isteyenler için eşsiz bir fırsat sunar.
Ekonomi ve Geçim Kaynağı
Çorum’un ekonomisi tarım, hayvancılık, sanayi ve hizmet sektörlerine dayanmaktadır. Tahıl ürünleri, şeker pancarı ve tütün üretimiyle öne çıkan tarım, ekonominin temel taşlarından biridir. Hayvancılıkta ise koyun ve sığır yetiştiriciliği önemli bir gelir kaynağıdır.
Sanayi sektöründe küçük ve orta ölçekli işletmeler ağırlıktadır. Özellikle tarım makineleri, gıda işleme ve inşaat malzemeleri üretimi dikkat çeker. Çorum, leblebi üretimiyle de ünlü olup bu ürün, yerel ekonomide önemli bir yer tutar.
Hizmet sektörü; eğitim, sağlık, perakende ve turizm gibi alanlarda faaliyet göstererek şehrin gelişimine katkı sağlar. Çorum’un arkeolojik sit alanları ve doğal güzellikleri, turizm potansiyelini artırarak yerel istihdamı desteklemektedir.
Çorum, zengin tarihi, doğal güzellikleri ve yerel lezzetleriyle ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunmaktadır. Hititlerden Osmanlı’ya kadar uzanan derin tarihiyle Çorum, geçmişle günümüzü bir araya getiren eşsiz bir şehir olarak ön plana çıkmaktadır.
Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi, Türkiye ve dünya çapında her türlü turistik turu sağlayarak, sizleri unutulmaz bir seyahat deneyimi yaşamaya davet etmektedir. Çorum’un tarihi ve doğal güzelliklerini keşfetmek, bu şehri en iyi şekilde deneyimlemek için Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi ile seyahatinizi planlayın. Mihrimah, tüm Türkiye’de anlaşmalı olduğu otellerde size konaklama hizmeti sunarak, konforlu bir tatil geçirmenizi ve keyif almanızı sağlar. Çorum’un eşsiz güzelliklerini keşfetmeye hazır olun, Mihrimah ile seyahatiniz bir ömre değer olacak.