Çanakkale: Tarih, Doğa ve Kültürün Buluştuğu Şehir
Çanakkale, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde yer alan ve tarihî açıdan büyük öneme sahip bir ildir. 2023 yılı itibarıyla Çanakkale’nin nüfusu yaklaşık 555.000 kişidir. Bu nüfusun büyük kısmı şehir merkezinde yaşamaktadır. 12.381 km²’lik bir yüzölçümüne sahip olan Çanakkale, doğal güzellikleri, tarihi mirası ve stratejik konumuyla dikkat çeker. Çanakkale, hem kara hem de deniz yoluyla ulaşımı kolay bir şehir olup, tarihi savaşlara tanıklık etmiş, Osmanlı'dan günümüze uzanan derin bir geçmişi barındırmaktadır.
Tarihî Derinlik
Çanakkale, tarihî açıdan önemli bir coğrafyada yer alır. Bölge, antik çağlardan başlayarak Bizans, Roma ve Osmanlı İmparatorluğu'na kadar pek çok medeniyetin izlerini taşır. En bilinen tarihi olaylardan biri, 1915'te gerçekleşen Çanakkale Savaşları’dır. Bu savaş, Türk tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasında büyük rol oynamıştır.
Çanakkale’nin bilinen ilk adı Dardanos olup, antik çağda bu bölge Truva ile yakın ilişkiler içindeydi. Truva'nın ünlü "Truva Atı" da bu bölgenin efsanevi hikâyelerindendir. Aynı zamanda, Çanakkale Boğazı'nın stratejik önemi, bu bölgenin tarihî ve askeri açıdan ne denli önemli olduğunu bir kez daha vurgulamaktadır.
Çanakkale, Cumhuriyetin ilk yıllarında Biga ve Gelibolu sancaklarının kaldırılması ve Çanak köyünün il ilan edilmesiyle kurulmuştur. 1927 nüfus sayımına göre, Çanakkale'nin merkez nüfusu sadece 8.500 kişiydi. Ancak, ildeki yerleşim tarihi M.Ö. 3000'lere kadar uzanır. Truva (Troia, Troy) Antik Kenti, M.Ö. 2500 yılında büyük bir depremle yıkılmış, ardından bölge uzun süre Lidyalıların egemenliğinde kalmıştır. M.Ö. 336'da, Pers İmparatorluğu bölgenin en güçlü gücü haline gelmiş, ancak Büyük İskender Granikos Çayı kıyılarında Persleri büyük bir bozguna uğratmıştır.
Osmanlı döneminde ise Karesioğulları Beyliği'nin yıkılmasının ardından, Çanakkale'nin bugünkü toprakları Osmanlı topraklarına katılmıştır. Bizans'ın da katkısıyla bölgenin fethi kolaylaşmış ve Boğazlar Osmanlı'nın denetimine geçmiştir.
Çanakkale ili, Biga Yarımadası üzerinde yer almaktadır ve bu yarımadanın en yüksek dağı Biga Dağları'dır. Biga adı, Osmanlı döneminde ilçenin Sancak merkezi olmasından dolayı çok kullanılmaktadır. Cumhuriyet dönemiyle birlikte, ilin merkezi ve adı Çanakkale olarak değiştirilmiştir. Çanakkale isminin kökeni ise bölgede gelişmiş olan çanak-çömlek yapımına dayanır. Şehrin simgesi haline gelen Kale-i Sultaniye ve çanakçılık geleneği, şehre adını vermiştir.
Gezilecek Yerler ve Tarihî Mekânlar
Truva Antik Kenti
Truva Antik Kenti, tarihin en büyük savaşlarından biri olan Truva Savaşı’na ev sahipliği yapmıştır ve Çanakkale’nin en önemli turistik bölgelerinden biridir. Homeros’un İlyada Destanı’nda yer alan bu antik kent, M.Ö. 3000 yılına kadar uzanan tarihi ile dikkat çeker. İlk kazılar 1800’lü yılların sonlarında başlamış ve pek çok tarihi eser ortaya çıkmıştır. Çıkarılan eserlerin çoğu, kentin girişindeki Troya Müzesi'nde sergilenmektedir.
Çanakkale Şehitleri Anıtı ve Harp Müzesi
Çanakkale Savaşı'nın izlerini görmek isteyenler için önemli bir ziyaret noktası olan Çanakkale Şehitleri Anıtı ve Harp Müzesi, 1971 yılında halka açılmıştır. Sebüldahir Köyü’ndeki Morto Koyu'nda yer alan anıt ve müze, her gün 08:00-17:00 arasında ziyarete açıktır. Müzede, askeri üniformalar, mermi çekirdekleri ve Şehitler Abidesi gibi yaklaşık 2000 eser sergilenmektedir.
Aynalı Çarşı
1980 yılında şehrin Musevi cemaatinin ileri gelenleri tarafından inşa edilen Aynalı Çarşı, alışveriş yapmak için en çok tercih edilen yerlerden biridir. Gelibolu Savaşı sırasında bombalanan ve yangınlarla tahrip olan çarşı, restorasyonun ardından yeniden kullanılabilir hale getirilmiştir. İçerisinde alışveriş yapabileceğiniz birçok işletme ve Çanakkale’nin meşhur yemeklerini deneyebileceğiniz restoranlar bulunur.
Kilitbahir Kalesi
Eceabat ilçesindeki Kilitbahir Köyü'nde yer alan Kilitbahir Kalesi, Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa edilmiştir. Osmanlı dönemindeki kalelerden farklı olarak üç yapraklı yonca biçimindedir. Çanakkale Boğazı'na hakim olan bu kale, İstanbul kuşatmasında Bizans'a yardım gitmesini engellemek amacıyla inşa edilmiştir.
Assos Antik Kenti
Ayvacık ilçesindeki Assos, hem tarihi hem de doğal güzellikleriyle ünlüdür. Assos Antik Kenti, tapınaklar, tiyatrolar ve hamamlar gibi yapılarıyla ziyaretçilerini cezbetmektedir. Limandaki balık restoranlarında yemek yiyebilir, doğal ürünler satan tezgahlardan alışveriş yapabilirsiniz.
Anzak Koyu
Gelibolu Yarımadası’nda bulunan Anzak Koyu, 1915’te Anzak askerlerinin çıkarma yapması nedeniyle uluslararası üne sahiptir. 600 metre uzunluğundaki koy, çam ormanlarıyla çevrilidir ve her yıl 25 Nisan’da Anzak Günü törenlerine ev sahipliği yapar.
Ayazma Plajı
Bozcaada'daki Ayazma Plajı, ince altın sarısı kumu ve turkuaz suyu ile ünlüdür. Turistik olanaklar bakımından gelişmiş olan plajda, şezlong ve şemsiye kiralama, restoranlar ve kafeler bulunmaktadır.
Troya Müzesi
Troya Antik Kenti’nin girişinde yer alan Troya Müzesi, 2018 yılında ziyarete açılmıştır. Neolitik Çağ’dan Demir Çağı’na kadar çeşitli dönemlere ait eserlerin sergilendiği müzede, Troya Antik Kenti'ndeki kazılardan çıkarılan pek çok eser bulunmaktadır.
Çanakkale Kordon
Çanakkale şehir merkezindeki Kordon, akşam yürüyüşleri için popüler bir alandır. Burada yer alan Truva Atı heykeli, çiçek bahçeleri, yürüyüş yolları ve eşsiz günbatımı manzaraları ziyaretçileri cezbetmektedir.
Namazgah Tabyası
1770 yılında inşa edilen Namazgah Tabyası, Çanakkale Boğazı'nın en dar kısmına hakim bir konumda yer alır. Çanakkale savunmasında önemli bir rol oynamış bu tabya, aynı zamanda içinde bir müze bulundurur.
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı
Gelibolu Yarımadası’nda yer alan bu park, 33 bin hektar alana yayılır ve 1973 yılında kurulmuştur. Çanakkale Savaşı’na dair pek çok anıta ev sahipliği yapar ve Türk, İngiliz, Fransız, Yeni Zelanda ve Avustralya askerlerinin mezarlarını içerir.
Conkbayırı
Conkbayırı, Mustafa Kemal Atatürk'ün taarruz emrini verdiği yer olarak tarihsel öneme sahiptir. Burada bulunan Atatürk heykeli, panoramik manzaralar sunar ve ziyaretçilere Çanakkale Boğazı'nı izleme fırsatı verir.
Adatepe Köyü
Kaz Dağları'nın batı yamacında yer alan Adatepe Köyü, tarihî taş evleri, huzurlu atmosferi ve kaliteli butik otelleri ile ünlüdür. Adatepe, doğaseverler için oksijen açısından zengin bir ortam sunar.
Tarihe Saygı Parkı
Eceabat ilçesinde yer alan bu park, Çanakkale Savaşı’nın detaylarını anlatan minyatür tasarımlar, heykeller ve haritalar içerir. Deniz kıyısında bulunan park, hem büyük gruplar hem de çocuklu aileler için ideal bir ziyaret alanıdır.
Atikhisar Barajı
Çanakkale şehir merkezine 15 km uzaklıkta bulunan Atikhisar Barajı, doğaseverler için popüler bir kamp alanıdır. Baraj çevresinde yürüyüş parkurları, piknik alanları ve dağ bisikleti gezileri yapılabilir.
Rumeli Mecidiye Tabyası
Gelibolu Yarımadası’nda yer alan Rumeli Mecidiye Tabyası, II. Abdülhamit döneminde inşa edilmiştir. Çanakkale Boğazı’na hakim olan bu tabya, Osmanlı dönemi taş mimarisinin güzel bir örneğidir.
Ayazma Pınarı Tabiat Parkı
Bayramiç ilçesinde bulunan Ayazma Pınarı Tabiat Parkı, zengin bitki örtüsü ve şelaleleri ile doğa severler için vazgeçilmez bir yeridir. Parkta çeşitli ağaçlar ve Kaz Dağları’na özgü endemik bitkiler bulunur.
Çanakkale Kent Müzesi ve Arşivi
Şehrin tarihini ve kültürünü anlamak isteyenler için Çanakkale Kent Müzesi, zengin bir koleksiyona sahiptir. Müzede, Antik Çağ’dan Osmanlı dönemine kadar pek çok belge ve eser sergilenmektedir.
Gastronomi
Ovmaç Çorbası: Çanakkale'nin Gökçeada'ya özgü, kuru soğan, salça, un ve suyla yapılan besleyici bir çorba. Genellikle üzerine baharatlı eritilmiş yağ eklenerek sunulur.
Melki Yemeği: Mantarın ana malzeme olarak kullanıldığı, kavrulup kızartılarak yapılan sulu bir yemek. Kış aylarında tercih edilen bu yemek, bazen ette içeriyor.
Tumbi: Tuzlu bir kurabiye şeklinde olan, bulgur, patlıcan ve maydanoz ile yapılan Çanakkale'nin sevilen atıştırmalığı.
Metez: Çanakkale mantısı, kıyma ile yapılan ve yoğurtla servis edilen, akşam yemekleri için uygun bir lezzet.
Çırpma: Ispanak ve unla yapılan, kızartılarak ya da fırında pişirilen atıştırmalık bir yemek. Yaz ve kış aylarında tercih edilir.
Börülce Köftesi: Börülce, domates, soğan ve baharatlarla yapılan, fırında veya kızartılarak servis edilen sağlıklı bir köfte.
Tuzlu Sardalya: Gelibolu’da hazırlanan, sardalyaların tuzlu suda bekletilip, sonra tuzlanarak 3-4 ay bekletilen geleneksel bir lezzet.
İskorpit Çorbası: İskorpit balığı ile yapılan, sebzelerle hazırlanan, kış aylarında popüler bir çorba.
Patlıcan Kapama: Patlıcanın içine pilav yerleştirilip, etle kaplanan doyurucu bir akşam yemeği.
Lüfer Pilavı: Lüfer balığının özel bir sosla pişirilip pilavla servis edildiği, deniz ürünleri severler için ideal bir yemek.
Pazı Dolması: Pazı yapraklarına sarılan, nar ya da vişne eklenen lezzetli bir dolma.
Yağlı Biber Turşusu: Et yemeklerinin yanına sıkça sunulan, çabuk yapılan ve lezzetini artıran turşu.
Patlıcan Turşusu: Çanakkale’ye özgü, küçük boyutlu patlıcanlarla yapılan ve lahana, kereviz eklenen turşu.
Ispanak Çorbası: Ispanak, sarımsak ve sirke ile hazırlanan, özellikle kışın tercih edilen sağlıklı bir çorba.
Mafiş Tatlısı: Ceviz ve hamur ile yapılan, kızartılıp şerbetle tatlandırılan doyurucu bir tatlı.
Peynir Helvası: Peynir, un, şeker, tereyağı ve sütle yapılan, besleyici ve tok tutan geleneksel bir tatlı.
Basma Helvası: Zeytinyağı ve cevizle yapılan, soğuk servis edilen ve hem yaz hem de kış aylarında sevilen bir tatlı.
Ekonomi ve Geçim Kaynağı
Çanakkale, tarihi ve kültürel zenginlikleri, ekolojik özellikleriyle tarım, kültür ve turizm alanlarında önemli bir ildir. İlin ekonomisinin temelini tarım ve hayvancılık oluşturmaktadır. Ayrıca, tarımsal ürünlere dayalı sanayi de ilin ekonomik yapısında büyük rol oynamaktadır. Çanakkale'deki faal nüfusun %34'ü tarım sektöründe istihdam edilmektedir. Sahip olduğu geniş arazi, iklim avantajı, su ürünleri potansiyeli ve hayvan varlığıyla hem bölgesel hem de ulusal düzeyde önemli bir konuma sahiptir. Çanakkale ekonomisi, tarım, balıkçılık ve turizm gibi sektörlere dayalıdır. Çanakkale, aynı zamanda sanayi sektöründe de gelişmiştir.
Tarım: Zeytin, üzüm, domates, kiraz ve enginar gibi ürünlerin üretimi yaygındır.
Balıkçılık: Ege Denizi'nin bol balık veren sularında balıkçılık önemli bir geçim kaynağıdır.
Turizm: Çanakkale, tarihi alanlar, doğal güzellikler ve deniz turizmiyle her yıl binlerce turist çeker. Çanakkale Savaşları, Truva ve Assos gibi önemli turistik merkezlere sahiptir.
Çanakkale, tarihî zenginlikleri ve doğal güzellikleriyle hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çeken bir şehir. Tarihî mekanları, özgün mutfağı ve büyüleyici doğasıyla ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunmaktadır.
Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi, Türkiye ve dünya çapında her türlü turistik turu sağlayarak, sizleri unutulmaz bir seyahat deneyimi yaşamaya davet etmektedir. Çanakkale’nin tarihi ve doğal güzelliklerini keşfetmek, bu şehri en iyi şekilde deneyimlemek için Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi ile seyahatinizi planlayın. Mihrimah, tüm Türkiye’de anlaşmalı olduğu otellerde size konaklama hizmeti sunarak, konforlu bir tatil geçirmenizi ve keyif almanızı sağlar. Çanakkale’nin eşsiz güzelliklerini keşfetmeye hazır olun, Mihrimah ile seyahatiniz bir ömre değer olacak!