Balıkesir: Türkiye’nin İki Denize Kıyısı Olan Gözde Şehri
Balıkesir, Türkiye’nin kuzeybatısında yer alan, hem Marmara hem de Ege Denizi’ne kıyısı bulunan özel bir ildir. Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nde konumlanan Balıkesir’in topraklarının bir kısmı Ege Bölgesi’nde yer alır. Türkiye’de iki denize birden kıyısı olan altı şehirden biri olan Balıkesir, bu yönüyle dikkat çeker. İl, doğusunda Bursa ve Kütahya, güneyinde Manisa ve İzmir, batısında ise Çanakkale illeriyle komşudur. Ayrıca Ayvalık ilçesi üzerinden Yunanistan’ın Midilli Adası ile komşuluk yapar.
2023 yılı verilerine göre Balıkesir’in nüfusu 1.273.519’dur ve bu nüfusuyla Marmara Bölgesi’nin İstanbul, Bursa ve Kocaeli’den sonraki dördüncü büyük ili konumundadır. İlin yüzölçümü 14.583 km² olup, kilometrekareye düşen kişi sayısı 82’dir. İl genelinde nüfus yoğunluğu en fazla olan ilçe, 254 kişiyle Karesi’dir. Balıkesir’in denizden yüksekliği ise 145 metredir. 2016 yılı itibarıyla ilde 20 ilçe, bu ilçelere bağlı 1129 mahalle bulunmaktadır.
Balıkesir, aynı zamanda Türk Silahlı Kuvvetleri için de stratejik bir öneme sahiptir. Türkiye’nin ilk jet üssü olan 9. Ana Jet Üs Komutanlığı ve 6. Ana Jet Üs Komutanlığı bu ilde yer almaktadır.
Tarihi Derinlik
Balıkesir, tarihi boyunca önemli bir ticaret ve yerleşim merkezi olmuştur. Antik dönemden itibaren pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan şehirde Mysia, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait izler bulunmaktadır. Bu çok katmanlı tarihi yapısı, Balıkesir’i hem kültürel hem de arkeolojik açıdan zengin bir kent haline getirmiştir.
İlin ismiyle ilgili farklı rivayetler bulunmakla birlikte kesin bir bilgi yoktur. Osmanlı döneminde “Balıkesri” olarak adlandırılan şehrin ismi, bazı kaynaklara göre antik dönemde “Palaeokastron” (Eski Kale) kelimesinden türetildiği şeklinde düşünülmektedir.
Ekonomi ve Geçim Kaynakları
Balıkesir’in ekonomisi tarım, hayvancılık, sanayi, turizm ve madencilik gibi çok çeşitli sektörlere dayanır. Türkiye’nin en önemli zeytin ve zeytinyağı üretim merkezlerinden biri olan ilde, Ayvalık ve Edremit ilçeleri zeytincilikle öne çıkar. Ayrıca Balıkesir, beyaz peynir üretimiyle de ünlüdür. Hayvancılık sektörü gelişmiş olup, özellikle süt ve süt ürünleri üretiminde Türkiye’nin lider şehirleri arasında yer alır.
Sanayi sektöründe gıda, tekstil, kimya ve madencilik ön plandadır. Türkiye’nin bor madenlerinin büyük bir kısmı Balıkesir sınırlarında çıkarılmaktadır. Turizm ise ilin hem Marmara hem de Ege’ye kıyısı olması nedeniyle büyük bir potansiyele sahiptir.
Gezilecek Yerler ve Tarihi Mekanlar
Kazdağları Milli Parkı
Balıkesir’in Edremit ilçesinde yer alan Kazdağları, sadece doğal güzellikleriyle değil, mitolojik hikayeleriyle de ünlüdür. Antik dönemde “İda Dağı” olarak bilinen bu bölge, Truva Savaşı’ndan Zeus’un doğumuna kadar birçok mitolojik olayın geçtiği yer olarak anılır. Oksijen oranıyla dünyadaki sayılı bölgelerden biri olan Kazdağları, doğa yürüyüşleri, kamp, şelale gezileri ve doğal yaşam gözlemi için idealdir. Sütüven Şelalesi ve Hasanboğuldu Göleti, bölgenin görülmeye değer doğal harikalarından sadece birkaçıdır. Ayrıca Kazdağları’nda bulunan antik kalıntılar ve eski yerleşim alanları, tarih severlere de hitap eder.
Ayvalık ve Cunda Adası
Ayvalık, Balıkesir’in en popüler turistik bölgelerinden biridir. Eski Rum evleri, dar taş sokakları ve muhteşem plajlarıyla Ege’nin cazibe merkezlerinden biridir. Ziyaretçiler, Sarımsaklı Plajı’nda denizin ve güneşin tadını çıkarabilir veya eski kiliseleri ve zeytinyağı müzelerini gezebilir. Ayvalık’a bağlı olan Cunda Adası ise tarihi atmosferi ve eşsiz manzaralarıyla büyüleyicidir. Taksiyarhis Kilisesi, restorasyonu tamamlandıktan sonra Rahmi Koç Müzesi olarak hizmet vermeye başlamış ve Cunda’nın en önemli yapılarından biri olmuştur. Ada, gün batımı eşliğinde lezzetli deniz ürünleri sunan restoranlarıyla da ünlüdür.
Şeytan Sofrası
Ayvalık yakınlarında yer alan Şeytan Sofrası, bölgenin en güzel manzaralarından birine ev sahipliği yapar. Adını, burada bulunan devasa bir kayanın üzerinde yer alan ve şeytanın ayak izi olduğuna inanılan izden alır. Ziyaretçiler, Ege Denizi’nin ve Midilli Adası’nın nefes kesen manzarasını izleyebilir ve gün batımının tadını çıkarabilir. Bu nokta, özellikle romantik bir atmosfer arayan çiftler ve fotoğraf tutkunları için ideal bir yerdir.
Manyas Kuş Cenneti Milli Parkı
Bandırma ilçesinde yer alan Manyas Kuş Cenneti, Türkiye’nin en önemli kuş gözlem alanlarından biridir. Göç yolu üzerinde bulunan bu sulak alan, yılda 266’dan fazla kuş türüne ev sahipliği yapar. Leylekler, pelikanlar ve balıkçıllar gibi kuş türlerini doğal ortamlarında gözlemlemek için en uygun yerlerden biridir. Milli park, özellikle bahar ve sonbahar aylarında kuş göçleri sırasında yoğun ilgi görür.
Antandros Antik Kenti
Edremit ilçesi sınırlarında bulunan Antandros Antik Kenti, mitolojide önemli bir yere sahiptir. Truva Savaşı’ndan sonra Aeneas’ın Roma’ya yaptığı yolculuk sırasında uğradığı yerlerden biri olarak bilinir. Kentte yapılan kazılarda ortaya çıkarılan villalar, mozaikler ve diğer kalıntılar, bölgenin zengin tarihine ışık tutar. Ziyaretçiler, burada hem arkeolojik eserleri görebilir hem de antik dünyayı daha yakından tanıyabilir.
Zağnos Paşa Camii ve Balıkesir Saat Kulesi
Şehir merkezinde yer alan Zağnos Paşa Camii, 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet’in veziri Zağnos Paşa tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı mimarisinin zarif bir örneği olan cami, dini ve tarihi açıdan önemli bir yapıdır. Caminin yakınında bulunan Balıkesir Saat Kulesi ise 1827 yılında inşa edilmiştir. Osmanlı mimarisiyle dikkat çeken kule, şehrin simgelerinden biridir.
Kaplıcalar ve Termal Tesisler
Balıkesir, termal kaynaklar açısından oldukça zengindir. Gönen Kaplıcaları, termal turizmde öne çıkan merkezlerden biridir ve romatizmal hastalıkların tedavisinde faydalı olduğu bilinir. Sındırgı ilçesinde yer alan Emendere Kaplıcaları ise doğal şifalı suları ve huzurlu ortamıyla ziyaretçileri cezbetmektedir. Termal turizmiyle öne çıkan diğer yerler arasında Edremit Güre Kaplıcaları ve Bigadiç Kaplıcaları bulunmaktadır.
Kyzikos Antik Kenti
Erdek ilçesinde yer alan Kyzikos Antik Kenti, antik dönemin önemli ticaret ve liman kentlerinden biriydi. Kentteki Hadrian Tapınağı, Hellenistik ve Roma dönemlerinin mimari ihtişamını yansıtır. Arkeoloji meraklıları için oldukça etkileyici bir yerdir ve bölgedeki kazılar devam etmektedir.
Sarıkız Tepesi
Kazdağları’nın en yüksek noktası olan Sarıkız Tepesi, bölgeye hâkim bir konumda bulunur. Adını, bir Yörük kızı olan Sarıkız’ın trajik hikayesinden alır. Tepede yer alan Sarıkız Türbesi, manevi bir öneme sahiptir. Doğa yürüyüşü ve trekking tutkunları için Sarıkız Tepesi’ne yapılan turlar popülerdir.
Avşa Adası ve Marmara Adası
Marmara Denizi’nde yer alan Avşa ve Marmara adaları, yaz aylarında tatilcilerin gözdesidir. Avşa Adası, hareketli gece hayatı, altın sarısı plajları ve üzüm bağlarıyla bilinirken, Marmara Adası ise daha sakin bir atmosfer ve doğal güzellikler sunar. Marmara Adası’nda yer alan mermer ocakları, adaya adını veren en önemli ekonomik faaliyetlerdendir.
Ayvalık Zeytinyağı Müzesi
Ayvalık, zeytinyağı üretimiyle ünlüdür ve bu zenginliğini Zeytinyağı Müzesi ile gözler önüne serer. Müzede, eski zeytinyağı presleri ve üretim yöntemleri sergilenir. Ziyaretçiler, Ayvalık’ın zeytin kültürü hakkında bilgi edinirken yöresel lezzetlerin tadına da bakabilir.
Balıkesir Kuvayi Milliye Müzesi
Balıkesir şehir merkezinde bulunan müze, Kurtuluş Savaşı sırasında Balıkesir’in oynadığı önemli rolü gözler önüne serer. Müze, Kuvayi Milliye ruhunu anlamak isteyen tarih meraklıları için ilham verici bir duraktır.
Gastronomi
Balıkesir gastronomisi, Marmara ve Ege bölgelerinin mutfağını birleştirir ve zengin bir yiyecek kültürü sunar. İşte Balıkesir mutfağının meşhur yemekleri:
Tirit: Genelde bayat ekmeklerin üzerine et suyu dökülerek yapılan, üzerine kuşbaşı et veya tavuk eklenen bir yemektir. Yoğurt ve tereyağı sosuyla lezzetlendirilir.
Börülce: Taze börülce ya da kuru börülceden yapılan yemekler ve salatalar, özellikle zeytinyağlı olarak servis edilir. Hafifliği ve besleyici özelliğiyle sevilen bir Ege lezzetidir.
Sura: Balıkesir düğünlerinde sıkça yapılan, iç pilavla doldurulmuş kuzu ya da oğlak etiyle hazırlanan bir yemektir. Baharatlı iç pilavı ve nar gibi kızarmış dışıyla özel günlerin baş tacıdır.
Manav Tarhanası: Balıkesir’in yöresel tarhanası, genellikle sebzelerle zenginleştirilir ve kıvamlı çorba şeklinde servis edilir. Köylerde geleneksel yöntemlerle hazırlanır.
Saçaklı Mantı: Klasik mantıdan farklı olarak, üzerine yoğurt dökülmeden önce tereyağında hafifçe kavrulur. Daha çıtır bir lezzet sunar.
Keşkek: Genellikle düğünlerde yapılan, dövülmüş buğday ve etin uzun saatler boyunca pişirilmesiyle hazırlanan geleneksel bir yemektir.
Mafiş: Şerbetli bir tatlı olan mafis, ince açılmış hamurun yağda kızartılıp üzerine şerbet dökülmesiyle yapılır. Hafif çıtır yapısıyla kahvenin yanında keyifle tüketilir.
Güveç: Balıkesir’de toprak güveçte, sebzelerle pişirilen et yemekleri çok yaygındır. Özellikle kuzu etiyle yapılan güveçler aromasıyla öne çıkar.
Peynirli Patlıcan: Kızartılmış patlıcanların üzerine yöresel peynir ve domates sosu eklenerek hazırlanan hafif ama lezzetli bir yemektir.
Düğün Çorbası: Genellikle kuzu eti ya da ilikli kemikle yapılan, kıvamlı ve besleyici bir çorbadır. Limon ve baharatlarla lezzetlendirilir.
Zerde: Pirinç, safran ve gül suyu ile hazırlanan geleneksel bir tatlıdır. Hafif tatlı ve hoş kokulu yapısıyla Osmanlı mutfağından günümüze taşınmıştır.
Balıkesir Kaymaklısı: İncecik hamur katmanlarının arasında kaymak ve şekerin buluştuğu hafif bir tatlıdır. Görünümü böreği andırır.
Kalbura Bastı: Cevizli iç harcıyla hazırlanan, şerbetli bir tatlıdır. Hamurun üzerindeki kalbura bastı desenleriyle adını almıştır.
Höşmerim: Balıkesir’in simge tatlısıdır. İrmik, peynir ve şekerle yapılan bu tatlı, hem yumuşak dokusuyla hem de hafifliğiyle her damak zevkine hitap eder.
Balıkesir, doğal güzellikleri, tarihi zenginlikleri, gastronomik lezzetleri ve eşsiz konumuyla her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlayan bir şehirdir. Marmara ve Ege’yi birleştiren bu eşsiz kent, her ziyaretçiye unutulmaz anılar yaşatır.
Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi, Türkiye ve dünya çapında her türlü turistik turu sağlayarak, sizleri unutulmaz bir seyahat deneyimi yaşamaya davet etmektedir. Balıkesir’in tarihi ve doğal güzelliklerini keşfetmek, bu şehri en iyi şekilde deneyimlemek için Mihrimah E-Ticaret ve Turizm Şirketi ile seyahatinizi planlayın. Mihrimah, tüm Türkiye’de anlaşmalı olduğu otellerde size konaklama hizmeti sunarak, konforlu bir tatil geçirmenizi ve keyif almanızı sağlar. Balıkesir’in eşsiz güzelliklerini keşfetmeye hazır olun, Mihrimah ile seyahatiniz bir ömre değer olacak!